تفاوت کشاورزی سنتی و مدرن | آسمونی

آسمونی : با شکل‌گيري تمدن در جوامع بشري که پروسه‌اي طولاني را تا به امروز طي کرده و به شکل‌گيري فعاليت جديدي به نام کشاورزي انجاميد به نحوي که در دوران باستان با آغاز زندگي کوچ‌نشيني و سَپس تشکيل روستاها در حاشيه شهرها روند توسعه و تکامل خوش را تا به امروز طي کرده است لذا با شروع کشاورزي در روستاها و ايجاد قشر جديدي به نام کشاورزان در طبقات اجتماعي جامعه ايران و ديگر جوامع، زندگي کشاورزي رونق گرفت و انسان‌ ها با توجه به چگونگي رويش انواع گياهان و خاصيت غذايي و دارويي آنها، همچنين در اختيار داشتن آب و خاک مناسب دريافتند که با کاشتن، پرورش و آبياري دانه‌هاي گياهي، درختان و درختچه‌ها مي‌توانند غذاي خود را تامين کنند.

در اين سبک زندگي انسان‌ها توانستند با کار و تلاش طبيعت دست نخورده را به خدمت خود بگيرند. از آنجا که محصولات کشاورزي احتياج به مراقبت دارند انسان‌ها خانه‌هاي خويش را در کنار مزارع ساختند آنها اراضي را توسط حيواناتي چون گاو و اسب شخم مي‌زدند و با جويبارهاي منشعب شده از رودخانه‌ها، چشمه‌ها و قنات مزارع خويش را آبياري کردند.

بنابراين با وجود آمدن مزرعه‌ها و خانه‌ها در کنار يکديگر به تدريج روستاها به وجود آمدند و کار سنگين کشاورزي که با مراقبت در مقابل خطرات و تهديداتي چون آفات، امراض و حيوانات وحشي فقط با همياري و همکاري تمام کشاورزان روستانشين امکان داشت اين روش و کشت وکار در امور زراعي و باغي وابسته به ابزار و امکانات ساده ابتکاري نگرفته بود اما يکي از اصلي‌ترين و مهمترين ويژگي اين کشاورزي استفاده از تجارب ارزشمند تاريخي کشاورزي بوده که از پيشينيان به ارث برده بودند، بود و تعريف و مفهومي از کشاورزي سنتي را در مجامع علمي امروزي منعکس مي‌ساخت.

کشاورزي از ديرباز در ادوار تاريخي جوامع بشري در راستاي ايجاد، توسعه و تکامل تمدن‌ها تاثير بسزايي داشته است، لذا تشکيل اجتماعات بشري در واحدهاي جغرافيايي شهري، روستايي و حتي کشوري در طول تحولات تاريخي در قرون طولاني وابسته به رونق و توسعه کشاورزي بوده به نحوي که تا قرون وسطي کشاورزي با ساختار سنتي و روند کاري ساده‌اي همراه بوده است و در ايران هم تا اواخر دوره قاجار به صورت سنتي فعاليت کشاورزي انجام مي گرفت.

کشاورزي اساس تامين غذا و بقاي حيات تمدن‌هاي جوامع بشري تا به امروز بوده و عدم توجه جدي به آن مي‌تواند تبعات ناخوشايندي از جهت رشد، توسعه و شکوفايي جوامع به همراه داشته باشد. هم اکنون بخش کشاورزي به عنوان منبع تامين غذا در سبد مصرف جهاني، داراي جايگاه ويژه‌اي است و مساله امنيت غذايي و محصولات کشاورزي استراتژيک بر اهميت آن افزوده است. هر چند که در اعصار گذشته با توجه به افزايش جمعيت جامعه جهاني و نيازهاي غذايي در زمان ما به کشاورزي مانند امروزه توجه جدي‌تري توسط مجامع و متوليان امر صورت نگرفته است. آب و منابع آبي در کنار سيستم‌هاي کشاورزي به عنوان گزينه اصلي توسعه کشاورزي بوده به نحوي که هر نقطه‌اي از اين کره خاکي آب فراوان و قابل دسترسي داشت همچون حاشيه رودخانه‌ها پرآب کشاورزي از رونق بيشتري برخوردار بوده و اين مسئله در تشکيل زندگي کشاورزي به شيوه سنتي در ادوار تاريخي گذشته به عنوان عامل اساسي و پايه‌اي بوده است، همچنان که از بهره‌برداري صحيح منابع آبي و اصول آبياري، کشاورزي را با کاهش سطح زراعي و باغي و در نهايت کاهش محصولات کشاورزي مواجه کرده است. در کشاورزي سنتي، کشاورزان تجارب گذشته را که از پدران و نياکان خويش نسل به نسل دريافت داشته‌اند در عرصه عمليات کشاورزي به کار مي‌برند، لذا با توجه به سطح سواد پايين و متوسط تعداد عمده‌اي از کشاورزان کشور ما کشاورزي سنتي و تجربيات آن هنوز هم به عنوان يک روش کشاورزي مورد استفاده قرار مي‌گيرد. به طور کلي کشاورزان در طول تاريخ کشاورزي شرق زمين از جمله ايران تا قبل از ورود علوم و فنون جديد و تکنولوژي کشاورزي با ابزار دستي کشاورزي مي‌کردند تا امروزه هم در بعضي از نقاط کاربرد اين ابزار‌آلات و حتي نهاده‌هاي قديمي مرسوم بوده است. در واقع اين ابزارهاي تغيير نيافته در طول قرن‌هاي متمادي نماد بارز کشاورزي سنتي بوده است، کشاورزي سنتي در طول زمان با تحول و دگرگوني برخلاف کشاورزي مدرن فاصله چشمگيري داشته به گونه‌اي که در کشاورزي سنتي روند کاري ثابت و شخصي در هر دوره کاري عمليات کشاورزي وجود داشته و کشاورزان نه براساس اصول دانش کشاورزي بلکه بر مبناي اندوخته‌هاي تجربي خويش اقدام به کشت و زرع مي‌نموده‌اند.

کشاورزي مدرن يا کشاورزي دانش محور نزديک به يک قرن است جامعه کشاورزي ايران با آن آشنا شده است. اين سبک کشاورزي نوين داراي دامنه‌اي وسيع و مهمترين خصوصيات آن کشاورزي علمي و اصولي همگام با ترويج و آموزش کشاورزي، به طوري که کشاورزان با کمک کارشناسان و متخصصان کشاورزي در کنار تجربيات خويش از دانش کشاورزي روز بهره مي‌برند، از نتايج آن ايجاد تحول در اين عرصه با افزايش محصولات و توليدات کشاورزي که با اختراع ماشين‌هاي کشاورزي و ورود آنها به عرصه فعاليت‌هاي کشاورزي همگام بود. از طرفي در کشاورزي مدرن مدرنيزه کردن ماشين‌آلات و ادوات کشاورزي و استفاده از نهاده‌هاي کشاورزي جديد نظير انواع کودها و سموم علاوه بر امکان افزايش توليد محصولات کشاورزي اعم از زراعي و باغي و… بحث خودکفايي کشاورزي و توسعه اقتصاد کشاورزي را به همراه داشته است. در آغازين قرن بيستم با شتاب رو به رشد کشاورزي مدرن و توجه به مکانيزاسيون کشاورزي پيامدهايي چون آسان‌تر شدن فعاليت‌هاي کشاورزي، کاهش هزينه‌هاي توليد و تامين امنيت غذايي جامعه جهاني را تا حدودي به دنبال داشته است، همچنين اين روش کشاورزي به واسطه تکنولوژي‌هاي جديد و کشاورزي مکانيزه باعث گسترش سطح زير کشت و توانمندتر شدن کشاورزان و توسعه کشاورزي شده است. به طور کلي در تاريخچه کشاورزي جهان، بخش کشاورزي با پشت‌سر گذاشتن دوره کشاورزي سنتي و گام نهادن در مسير کشاورزي مدرن و پايدار، خدمات شاياني به توسعه و شکوفايي جامعه جهاني کرده است. به اميد تحقق کشاورزي پايدارتر و رونق هر چه بيشتر کشاورزي ايران عزيز ما